AI Overview گوگل یا هوش مصنوعی گوگل چیست؟

هوش مصنوعی گوگل یا AI Overview گوگل را اگر اخیراً عبارتی را در گوگل جستجو کرده‌اید، باید مشاهده کرده باشید. AI Overview گوگل یک بخش جدید در بالای نتایج جستجو است که شامل یک خلاصه بلند، با پاراگراف‌های منسجم، لیست ها و گاهی تصاویر که گوگل آن را یا خودش تولید کرده یا از یک سایت کپی کرده است و جواب دقیقی در حدود 80 درصد به نیاز کاربران در سرچ های اطلاعاتی می دهد.

این بخش، مرور هوش مصنوعی گوگل نام دارد و نشان دهنده یکی از بزرگ ترین تحولات در تاریخ موتورهای جستجو است. اما این ویژگی چیست؟ چگونه کار می‌کند؟ و مهم‌تر از همه آیا این تغییر، ترافیک سایت‌ها را کاهش می‌دهد؟ در این مقاله، به زبان ساده اما دقیق، تمام جنبه های AI Overview گوگل از نحوه کار تا تأثیر آن بر سئو و آینده محتوا را در پروسه طراحی سایت در مشهد و بهینه سازی آن بررسی می‌کنیم.

تعریف دقیق گوگل از AI Overview چیست؟

AI Overview که قبلًا با نام SGE یا Search Generative Experience شناخته می‌شد یک قابلیت جدید در گوگل است که با استفاده از هوش مصنوعی، پاسخی خلاصه و منسجم به سؤال کاربر ارائه می‌دهد.

این پاسخ توسط مدل زبانی بزرگ گوگل (Gemini) تولید شده و از چندین منبع معتبر استخراج و ترکیب و در بالای نتایج جستجو نمایش داده می‌شود. برای اطمینان کاربر از صحت اطلاعات و مطالعه بیشتر در خصوص این موضوعات منابع را نیز لینک کرده و ارائه میدهد.

تاریخچه مرور کلی هوش مصنوعی (AI Overviews)

قابلیت مرور کلی هوش مصنوعی (AI Overviews) اولین بار در مه ۲۰۲۳ به عنوان بخشی از تجربه جستجوی جدید گوگل معرفی شد و در مه ۲۰۲۴ با همین نام در آمریکا راه‌اندازی شد تا با ابزارهایی مانند ChatGPT رقابت کند. تا آگوست ۲۰۲۴، این ویژگی به کشورهای مختلفی از جمله بریتانیا، هند، ژاپن، برزیل، مکزیک و اندونزی گسترش پیدا کرد و در اکتبر همان سال، در بیش از ۱۰۰ کشور اجرا شد. در فوریه ۲۰۲۵، شرکت چگ از آلفابت به دلیل "اثرات منفی این قابلیت بر کیفیت یادگیری و احتمال نقض قانون ضد انحصار" شکایت کرد. در مارس ۲۰۲۵، گوگل حالت جدیدی به نام «حالت هوش مصنوعی» را آزمایش کرد که تمام محتوا را با استفاده از هوش مصنوعی تولید می کند.

روند عرضه قابلیت AI Overviews در گوگل

قابلیت AI Overviews از یک پروژه آزمایشی شروع شد و در مدت کوتاهی به یکی از ویژگی های اصلی جستجوی گوگل برای میلیون‌ها کاربر در سراسر جهان تبدیل شد. روند پیشرفت این قابلیت از سال 2023 تا 2025 را بررسی می کنیم:

• ۱۰ مه ۲۰۲۳: گوگل برای نخستین بار از پروژه آزمایشی Search Generative Experience (SGE) رونمایی کرد.
• ۲۲ مارس ۲۰۲۴: گوگل آزمایش AI Overviews را در نتایج اصلی جستجو آغاز کرد، حتی برای کسانی که عضو SGE نبودند.
• ۱۴ مه ۲۰۲۴: این ویژگی به‌صورت رسمی در آمریکا راه‌اندازی شد. همچنین گزینه جدیدی با عنوان «Web» اضافه شد تا کاربران فقط نتایج متنی را ببینند.
• ۲۴ مه ۲۰۲۴: برخی پاسخ‌های نادرست AI Overviews مثل پیشنهاد خوردن سنگ یا استفاده از چسب در غذا با انتقادات شدید روبه رو شد و گوگل اعلام کرد اصلاحاتی برای بهبود دقت و ایمنی این سیستم در حال اجراست.
• ۱۵ آگوست ۲۰۲۴: این قابلیت به بریتانیا، هند، ژاپن، اندونزی، مکزیک و برزیل گسترش یافت و برای کاربران مهمان و حالت ناشناس نیز فعال شد. قابلیت ذخیره‌سازی و افزودن لینک به خلاصه‌ها هم مورد آزمایش قرار گرفت.
• ۲۳ آگوست ۲۰۲۴: گوگل تأیید کرد که عملکرد AI Overviews با به‌روزرسانی‌های الگوریتمی اصلی (Core Updates) هماهنگ است.

چگونه AI Overview اطلاعات را جمع آوری و نمایش می دهد؟

فرآیند کار AI Overview به این صورت است کاربر سؤال می‌پرسد مثلاً "چگونه استرس را کاهش دهیم؟" مدل هوش مصنوعی (Gemini) سؤال را درک می‌کند و چندین صفحه معتبر از نتایج جستجو اسکن می‌شوند، اطلاعات مرتبط استخراج و ترکیب شده و در نهایت یک پاسخ منسجم و طبیعی تولید می‌شود و به کاربر نمایش داده می شود. این فرآیند شبیه به کار یک محقق است که اطلاعات را از چند منبع جمع‌آوری کرده و یک گزارش خلاصه می‌نویسد.

تأثیر AI Overview بر ترافیک سایت ها

این بخش مهم‌ترین نگرانی سایت ها است که آیا AI Overview باعث کاهش کلیک به سایت می‌شود؟

AI Overview گوگل ترافیک را از سایت های ضعیف به سایت های معتبر منتقل می‌کند ولی آن را کاملاً حذف نمی کند و در جایگاه های پایین همچنان قرار دارند.

در واقع اگر کاربر پاسخ کامل را در AI Overview ببیند، ممکن است کلیک نکند، اما اگر پاسخ نیاز به جزئیات بیشتری داشته باشد، کاربر روی لینک های مرجع کلیک می‌کند. پس سایت های معتبر و قوی که در منابع AI Overview قرار می گیرند، اعتبار بالاتری دارند و شانس بیشتری برای دریافت ورودی و کلیک پیدا می‌کنند.

از اکتبر ۲۰۲۴، گوگل قابلیت جدیدی به نام «پیوندهای درون خطی» اضافه کرده که به کاربران امکان می دهد مستقیماً از داخل خلاصه ها به منابع اصلی دسترسی داشته باشند.

در چه نوع جستجوهایی AI Overview نمایش داده می شود؟

مرور کلی هوش مصنوعی گوگل AI Overview بیشتر در جستجوهای اطلاعاتی پیچیده نمایش داده می شود. مثل:

• سوالات چند بخشی مثل تفاوت بین موضوع x و موضوع y چیست؟
• جستجوهای مقایسه ای مثل ویتامین D برای سیستم ایمنی بهتر است یا ویتامین C ؟
• جستجوهای چند مرحله ای مثل روش های نگهداری از حیوان خانگی یا رسپی پخت غذا

چگونه وب سایت خود را برای AI Overview بهینه کنیم؟

اگر می‌خواهید محتوای شما در بخش AI Overview گوگل نمایش داده شود، لازم است هنگام تولید محتوای متنی، تمام اصول و الگوریتم های گوگل را برای تولید محتوای باکیفیت و مفید رعایت کنید.

از دیدگاه گوگل، محتوایی در رتبه های بالاتر نتایج جستجو SERP قرار می گیرد که به بهترین شکل ممکن به نیاز کاربر پاسخ دهد و چون AI Overview وظیفه دارد پاسخ های کوتاه، دقیق و فوری ارائه دهد، تنها محتواهایی انتخاب می شوند که از نظر ساختار، اعتبار و کاربردی بودن، استانداردهای لازم را داشته باشند و بتوانند مرجع قابل اعتمادی برای پاسخ‌گویی باشند. پس باید 4 اصل مهم زیر را رعایت کنید.

محتوای جامع و عمیق بنویسید

مطالب شما باید تمامی ابعاد موضوع را به صورت دقیق و علمی و تخصصی پوشش دهند. محتوای تخصصی و عمیق نه تنها پاسخ واضح تری به کاربر می‌دهد، بلکه از نظر گوگل ارزش بیشتری دارد و شانس بیشتری برای انتخاب شدن در AI Overview خواهد داشت.

پاسخ مستقیم به سؤال کاربر

گوگل به محتوایی که به صورت واضح و بدون حاشیه به سؤال کاربر پاسخ می‌دهد، اولویت می‌دهد. پس سعی کنید سوالات احتمالی کاربران را شناسایی کرده و در همان ابتدای متن، پاسخ روشن و مختصری ارائه دهید.

پاسخ اولیه در اولین پاراگراف مانند Featured Snippet

سعی کنید پاسخ اصلی سوال کاربر را در همان اولین پاراگراف بدهید، مشابه روشی که گوگل در فیچر اسنیپت گوگل نمایش می‌دهد. این کار شانس دیده شدن در AI Overview را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.

استفاده از لیست ها، جداول و پاراگراف های کوتاه

متن های طولانی و بدون ساختار خوانایی کمی دارند. استفاده از لیست های شماره‌دار یا بولت دار، جداول برای مقایسه و پاراگراف های کوتاه باعث می‌شود محتوای شما راحت تر فهمیده شود و بیشتر مورد توجه الگوریتم های گوگل قرار بگیرد.

استفاده از ساختار منطقی و عنوان بندی مناسب

یک ساختار منظم با عنوان های H1، H2 و H3 مشخص برای فرمت بندی مقاله به گوگل کمک می‌کند که بهتر متوجه موضوع و زیرمجموعه های آن شود. این ساختار باعث می‌شود محتوای شما به راحتی دسته بندی و ایندکس شود.

اهمیت به E-E-A-T (تجربه، تخصص، اعتبار و اعتماد)

گوگل به محتوایی اعتماد دارد که توسط افراد متخصص نوشته شده، از منابع معتبر استفاده کرده و تجربه واقعی پشت آن باشد.

محتوای خود را به روز نگه دارید

یکی از مهمترین فاکتورها برای گوگل، به روز بودن اطلاعات است. محتوایی که به صورت منظم و با اطلاعات جدید به روز رسانی می‌شود، از دید گوگل قابل اعتمادتر است و بیشتر در AI Overview ظاهر می‌شود. تاریخ انتشار و تاریخ آخرین به‌روزرسانی را در صفحه درج کنید.

اهمیت AI Overview گوگل چیست؟

اهمیت AI Overview گوگل در این است که به کاربران پاسخ های خلاصه شده و سریع از محتوای وب ارائه می‌دهد. همان‌طور که "موبایل فرندلی" باعث تغییر کامل طراحی وب سایت ها شد، مروز هوش مصنوعی گوگل نیز در حال تغییر کامل نحوه تولید و ارائه محتوا است. پس باید شما به عنوان نویسنده، سئوکار یا صاحب کسب و کار، از امروز به آن توجه کنید چون امروز، درک اهمیت AI Overview، فقط یک گزینه نیست یک ضرورت ماندگاری در دنیای وب است.

تغییر شکل نتایج جستجو از لیست به خلاصه هوشمند

در گذشته، گوگل یک لیست از وبسایت ها نمایش می‌داد و کاربر خودش باید وارد می شد تا پاسخ پیدا کند.

اما امروز، گوگل می‌گوید "من می‌توانم پاسخ را خودم بدهم." به طور مثال اگر کاربر سرچ کند "تفاوت قهوه عربیکا و اسپرسو چیست؟" AI Overview نه تنها تفاوت ها را لیست می‌کند، بلکه فرآیند دم کردن قهوه، میزان کافئین و غلظت، طعم و نحوه سرو را هم توضیح می دهد بدون اینکه کاربر وارد سایت شود. این یعنی گوگل دیگر فقط یک راهنما نیست خودش پاسخگو است.

تمرکز گوگل بر تجربه کاربری (UX) و پاسخ سریع

هدف اصلی گوگل رضایت کاربر است و می خواهد کاربران سریعتر پاسخ بگیرند تا نیازی به کلیک و جستجوی مجدد یا اسکرول کردن در یک صفحه سایت برای دریافت پاسخ نباشد.

نتایج هم نشان داده کاربرانی که پاسخ خود را در AI Overview پیدا کرده اند ۳۰٪ کمتر به سایت های حتی مرجع کلیک کرده اند و رضایت بیشتری هم از جستجو داشته اند. پس گوگل ترجیح می‌دهد کاربر راضی بماند، حتی اگر به سایت کمتری کلیک کند.

اهمیت AI Overview برای جستجوهای پیچیده و چند مرحله ای

AI Overview بیشتر در جستجو های پیچیده فعال می‌شود دقیقا جایی که کاربر به یک پاسخ ساده نیاز ندارد.

به طور مثال اگر کاربر سرچ کند "من استرس بالایی دارم چه کاری باید انجام دهم؟" پاسخی چند وجهی میبند که شامل توصیه هایی برای ورزش کردن، رژیم غذایی گرفتن و مشورت با پزشک است. این یعنی مرور هوش مصنوعی گوگل برای محتواهای جامع و چند بعدی یک فرصت بزرگ است.

در کدام کشورها AI Overview در دسترس است؟

بر اساس بیانیه رسمی گوگل، قابلیت AI Overviews اکنون در بیش از ۱۰۰ کشور و منطقه در دسترس کاربران قرار گرفته است. این ویژگی ابتدا فقط در ایالات متحده و به زبان انگلیسی ارائه شده بود، اما حالا پشتیبانی از زبان‌هایی مانند هندی، اندونزیایی، ژاپنی، پرتغالی و اسپانیایی و فارسی نیز به آن اضافه شده است.

نتیجه گیری

در نهایت، AI Overview به‌عنوان یکی از جدیدترین تحولات گوگل، مسیر نمایش نتایج جستجو را تغییر داده است. اگرچه این ویژگی ممکن است میزان کلیک مستقیم به برخی سایت‌ها را کاهش دهد، اما در مقابل، مزایای ارزشمندی برای وب سایت‌هایی فراهم می‌کند که محتوای جامع، به روز و هدفمند تولید می کنند. حضور در بخش AI Overview، نه تنها باعث افزایش اعتماد کاربران به برند شما می‌شود، بلکه ترافیک ارگانیک و هدفمندی را نیز به همراه دارد. با توجه به تغییرات الگوریتمی گوگل، بهینه‌سازی ساختار محتوا، رعایت استانداردهای سئو و تمرکز بر تجربه کاربر بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است.

اگر نیاز دارید وب‌سایت شما برای نمایش در AI Overview به‌درستی بهینه سازی شود و در صدر نتایج گوگل قرار بگیرد، تیم ما آماده است تا با ارائه خدمات تخصصی برای سئو در مشهد شما را در این مسیر همراهی کند. برای دریافت مشاوره تخصصی همین حالا با ما در تماس باشید.